Przedszkolaki wysłuchają wiersza „Dziesięć bałwanków” na podstawie którego poćwiczą przeliczanie, dodawanie, odejmowanie, rozwiązywanie i układanie zadań z treścią, rozpoznawanie cyfr oraz stosowanie liczebników porządkowych. Wezmą również udział w zabawie plastycznej – palcami namalują bałwana do wiersza B. Kołodziej „Ulepię bałwanka”, a jeżeli tylko pogoda dopisze ulepią prawdziwego bałwana ze śniegu w ogrodzie przedszkolnym.
Pomoce dydaktyczne:
wiersz „Dziesięć bałwanków”, sylwety 10 bałwanków, po 10 sylwet bałwanków/liczmanów dla każdego dziecka, tamburyn, kartoniki z cyframi i znakami matematycznymi, bałwan narysowany na dużym arkuszu papieru z napisanymi w różnych miejscach cyframi od 0 do 9, woreczki gimnastyczne, piosenka „Ulepimy dziś bałwana”, wiersz B. Kołodziej „Ulepię bałwanka”, kartki w czarnym kolorze, paletki, farby w pięciu kolorach, piosenka „I’m a Little Snowman”, karty obrazkowe do piosenki, wycięte z papieru kolorowego części bałwana (białe koła, czarne kółeczka na oczy i guziki, szalik, kapelusz, gałązki, marchewka).
Opis aktywności:
1.„Gdy się rączki spotykają” – powitanie z dziećmi – dzieci wraz z nauczycielką stoją w kole i mówiąc wykonują kolejne czynności:
Gdy się rączki spotykają,
To od razu się witają (podanie dłoni do osoby stojącej po prawej stronie)
Gdy się kciuki spotykają,
To od razu się witają (każdy indywidualnie dotyka kciukiem swojego kciuka)
Gdy się palce
spotykają,
To od razu się witają (palce jednej dłoni dotykają palce drugiej dłoni).
2. „Dziesięć bałwanków” – zabawa matematyczna na podstawie wiersza W. Chotomskiej „Dziesięć bałwanków” – nauczycielka układa na dywanie sylwety 10 bałwanów i rozdaje każdemu dziecku po 10 liczmanów – sylwety bałwanków/klocki/patyczki. Podczas czytania wiersza zabiera i chowa kolejne sylwety bałwanów, a dzieci odkładają na bok kolejne liczmany. Nauczycielka czytając wiersz nie wypowiada ostatniego liczebnika na końcu wersu – czeka, aż zrobią to dzieci. Po każdym wersie nauczycielka przelicza bałwany, a dzieci przeliczają liczmany.
Dziesięć bałwanków
Dziesięć bałwanków było w jednym lesie,
ni mniej, ni więcej,tylko właśnie 10.
Jeden się drapał do dziupli na drzewie
i tak się zdrapał,że zostało 9.
Dziewięć bałwanków stało na polanie,
dokładnie dziewięć,bałwan przy bałwanie.
Lecz jeden poczuł,że go kręci w nosie.
Jak zaczął kichać,to zostało 8.
Osiem bałwanków stało w dalszym ciągu,
lecz jeden bał się mrozu i przeciągów.
Więc włożył kożuch i okrył się pledem.
Jak go odkryli,to już było 7.
Z siedmiu bałwanków jeden zaraz orzekł,
że się poślizgać warto na jeziorze.
Lecz ledwie zdążył na jezioro wleźć,
wpadł w taki poślizg, że zostało 6.
Tych sześć bałwanków stałoby do teraz,
lecz jeden bałwan zaczął się rozbierać.
Chciał się ochłodzić, miał na kąpiel chęć –
jak się rozebrał, to zostało 5.
Z pięciu bałwanków jeden zaraz ubył,
bo go ciekawość przywiodła do zguby.
Nie wiedział po co są kaloryfery –
jak się dowiedział, to zostały 4.
Cztery bałwany stały w dwuszeregu,
lecz jeden zaczął tupać na kolegów.
Tupał i tupał, bo był strasznie zły,
i tak się stupał, że zostały 3.
Te trzy bałwanki długo nie postały,
bo jeden bałwan znał świetne kawały.
Z własnych dowcipów śmiał się: – Cha! Cha! Cha!
i pękł ze śmiechu, i zostały 2.
A jak została tych bałwanków dwójka,
to się zaczęła między nimi bójka…
Dziesięć bałwanków było na polanie.
Ile zostało? Oto jest pytanie!
Następnie nauczycielka ponownie układa sylwety bałwanów na dywanie i rozmawia z dziećmi na temat treści wiersza – oczywiście nauczycielka czyta wiersz jeszcze raz lub przytacza stosowne fragmenty w odpowiednich miejscach:
- Który bałwanek wdrapał się na drzewo? (pierwszy)
- Który bałwanek włożył kożuch? (trzeci)
- Co robił drugi bałwanek? (kichał)
- Co robił siódmy bałwanek? (tupał) itd.
Dzieci odpowiadają i wskazują odpowiedniego bałwanka – zwracamy szczególną uwagę na poprawne stosowanie liczebników porządkowych.
3. „Taniec bałwanków”- zabawa ruchowa – dzieci poruszają się swobodnie po sali w rytmie wygrywanym przez nauczycielkę na tamburynie. Na przerwę w grze nauczycielka podnosi do góry sylwety bałwanów z poprzedniej zabawy, dzieci wspólnie je przeliczają i ustawiają się w grupach po tyle osób, ile nauczycielka trzyma sylwet tzn. jeśli nauczycielka trzyma trzy sylwety bałwanów to dzieci łączą się w grupy trzyosobowe; jeśli pięć – to pięcioosobowe itd. Zabawę prowadzimy 5-6-krotnie.
4. „Bałwankowa matematyka” – zabawa matematyczna – nauczycielka układa na dywanie sylwety bałwanów i kartoniki z cyframi i znakami matematycznymi. Następnie zaprasza do siebie kolejne dzieci i wymyśla proste zadania z treścią obrazując je sylwetami bałwanków. Zadaniem dzieci jest zapis działania poprzez ułożenie kartoników z cyframi i znakami matematycznymi i jego rozwiązanie.
Przykładowe zadania:
- Przed przedszkolem stał jeden bałwanek, dzieci ulepiły jeszcze trzy. Ile bałwanków było łącznie?
- Starszaki ulepiły cztery bałwany, maluchy dwa. Ile bałwanów łącznie ulepiły wszystkie przedszkolaki?
- Zosia z koleżankami ulepiła siedem bałwanów. Następnego dnia było bardzo ciepło i dwa bałwany stopniały. Ile bałwanów zostało? itd.
Zabawę możemy również zmodyfikować prosząc chętne dzieci o układanie zadań dla swoich kolegów.
5. „Bałwanka lepisz Ty” – zabawa ruchowo-naśladowcza – nauczycielka wypowiadając poszczególne wersy wykonuje odpowiednie czynności – dzieci naśladują i próbują wypowiadać słowa wyliczanki z nauczycielką. Zabawę powtarzamy 3-krotnie.
Gdy puszysty sypie śnieg,(podnosimy ręce wysoko do góry i opuszczamy poruszając szybko palcami)
białe kule szybko lep! (poruszamy dłońmi tak, jakbyśmy lepili kulki ze śniegu)
Jest kapelusz, miotła też,(robimy daszek nad głową, udajemy, że trzymamy w dłoniach miotłę)
Kto to będzie? Czy już wiesz? (rozkładamy ręce na boki dłońmi skierowanymi do góry)
Raz, dwa, trzy, bałwanka lepisz Ty! (pokazujemy kolejne palce i wskazujemy na wybrane dziecko)
6. „Bałwankowa gra” – zabawa dydaktyczna – nauczycielka kładzie na dywanie bałwana narysowanego na dużym arkuszu papieru z zapisanymi cyframi od 0 do 9. Następnie zaprasza kolejne dzieci, by podchodząc do bałwana podniosły woreczek gimnastyczny i rzuciły na niego woreczkiem. Kolejno dziecko wypowiada nazwę cyfry na której wylądował woreczek i wykonuje wymyśloną przez siebie czynność tyle razy, ile wskazuje cyfra. Zabawę prowadzimy do momentu, aż wszystkie dzieci wezmą w niej udział.
7. „Ulepimy dziś bałwana” – improwizacja ruchowa – dzieci poruszają się swobodnie po sali w rytmie piosenki „Ulepimy dziś bałwana”.
8. „Lepimy bałwanka” – malowanie palcami do wiersza B. Kołodziej „Ulepię bałwanka” – nauczycielka zaprasza dzieci do stolików na których przygotowane są kartki w czarnym kolorze i paletki z pięcioma kolorami farb – np. białym, czarnym, brązowym, niebieskim i pomarańczowym. Kolejno wyjaśnia dzieciom, że będą malować palcami tylko jednej ręki, a każdy palec jest przeznaczony do malowania tylko jednym kolorem. Instrukcją do malowania będzie czytany przez nauczycielkę wiersz – należy słuchać bardzo uważnie i malować to co się usłyszy. Nauczycielka dostosowuje tempo recytacji wiersza do tempa malowania dzieci – oczywiście, jeżeli jest taka potrzeba podpowiada co należy namalować. Na zakończenie dzieci mogą domalować inne elementy do obrazka według własnego pomysłu, ale zgodnie z ustalonymi wcześniej zasadami – jeden palec maluje jednym kolorem. Po skończonej pracy dzieci myją ręce, sprzątają swoje stanowiska pracy, siadają w kole na dywanie i prezentują swoje prace.
Ulepię bałwanka
Zaraz zrobię wielką kulkę (malujemy białą kulę – brzuch bałwana)
i wytoczę ją na górkę.
Spójrzcie jaki jestem zuch!
Będzie miał bałwanek brzuch.
Potem mu ustawię głowę – (malujemy drugą kulę na poprzedniej – głowę bałwana)
jeszcze trochę – i … gotowe.
Z dwóch węgielków zrobię oczka,(malujemy palcem dwie kropeczki na głowie bałwana – oczka bałwana)
pozazdrości mu ich sroczka.
Starą czapkę dał mi tata – (malujemy czapkę na głowie bałwana)
to podobno mała strata,
a marchewkę dała mama. (malujemy marchewkę na głowie bałwana – nos bałwana)
W sam raz – nosek dla bałwana!
Miotłę dała mu Agata: (malujemy miotłę)
Niech podwórko pozamiata,
bo na mrozie stać – niezdrowo!
Lepsza praca – daję słowo.
Oj bałwanku nasz śniegowy,
jesteś całkiem już gotowy!
Patrzysz na nas tak pogodnie…
Chyba jest ci tu wygodnie?
Może jeszcze chciałbyś kapcie?
Nie wiem czy przekonam babcię,
lecz postaram się mój drogi,
bo ci tutaj zmarzną nogi… (dzieci mogą domalowywać różne rzeczy według własnego pomysłu)

9. „Berek – Bałwanek” – zabawa ruchowa – dzieci stoją w kole, a nauczycielka używając wyliczanki z zabawy ruchowej „Bałwanka lepisz Ty” wyznacza kto będzie berkiem. Berek będzie zamieniał dzieci w „bałwanki” dotykając je w ramię. Dotknięte dziecko staje nieruchomo, naśladując trzymanie w ręce/rękach miotły. „Bałwanka” może odczarować inne dziecko dotykając go w klatkę piersiową (naciskając guzik bałwanka). Po minucie zabawy nauczycielka zwołuje do koła wszystkie dzieci i ponownie za pomocą wyliczanki wybiera nowego berka. Zabawę powtarzamy 5-6-krotnie. Jeżeli wszystkie dzieci będą chciały być „berkiem”, informujemy je, że pobawimy się jeszcze po obiedzie/po podwieczorku/jutro itp.
10. „I’m a Little Snowman” – osłuchanie z piosenką – nauczycielka w trakcie piosenki wykonuje odpowiednie czynności i układa odpowiednie części bałwana (przed włączeniem piosenki nauczycielka układa na dywanie białe koło jedno na drugim – bałwana i rozrzucone po bokach pozostałe części bałwana):
I’m a Little Snowman
I’m a little snowman, short and round (wskazujemy na siebie dłońmi, pokazujemy dłońmi gest: niski, okrągły)
Made from little snowflakes that fell to the ground (podnosimy ręce do góry i opuszczamy poruszając palcami)
I have 2 eyes and a carrot for a nose (na koło, które jest głową nakładamy dwa czarne kółeczka i marchewkę)
Oh I’m the happiest little snowman, I know (wskazujemy na siebie i uśmiechamy się szeroko)
I’m a little snowman, short and round (wskazujemy na siebie dłońmi, pokazujemy dłońmi gest: niski, okrągły)
Made from little snowflakes that fell to the ground (podnosimy ręce do góry i opuszczamy poruszając palcami)
With a scarf to keep me warm and a hat on my head (nakładamy bałwankowi szalik i kapelusz)
Oh I am the happiest little snowman, I know (wskazujemy na siebie i uśmiechamy się szeroko)
I’m a little snowman, short and round (wskazujemy na siebie dłońmi, pokazujemy dłońmi gest: niski, okrągły)
Made from little snowflakes that fell to the ground (podnosimy ręce do góry i opuszczamy poruszając palcami)
I have 3 buttons, 1,2 and 3 (nakładamy na brzuch bałwanka 3 czarne kółeczka)
Oh I’m the happiest little snowman, I know (wskazujemy na siebie i uśmiechamy się szeroko)
We are little snowmen, short and round (wskazujemy na wszystkich w koło, pokazujemy dłońmi gest: niski, okrągły)
Made from little snowflakes that fell to the ground (podnosimy ręce do góry i opuszczamy poruszając palcami)
We have two eyes and a carrot for a nose (wskazujemy na nasze oczy i nos – pociągać dłoń od nosa jakby był marchewką)
Oh, we’re the happiest little snowmen we know! (wskazujemy na wszystkich w koło i uśmiechamy się szeroko)
Oh, we’re the happiest little snowmen we know! (wskazujemy na wszystkich w koło i uśmiechamy się szeroko)
11. „Snowman” – zabawa dydaktyczna – nauczycielka rozkłada na dywanie karty obrazkowe do piosenki obok powstałego w poprzedniej zabawie bałwana. Następnie wypowiadając i wskazując jakąś część bałwana prosi dzieci, by wskazały odpowiednią kartę obrazkową np. nauczycielka dotyka szalika mówiąc: „This is a scarf„, a dzieci mają za zadanie wskazać kartę obrazkową z bałwanem z pokolorowanym szalikiem i wypowiedzieć wyrażenie lub słowo: „Scarf„. Na zakończenie zabawy nauczycielka mówi: „We missed something. What does the snowman need?„, dzieci zastanawiają się i próbują udzielić odpowiedzi. Kolejno nauczycielka dokłada do bałwana patyczki – ręce i mówi: „The snowman needs arms”, następnie pokazuje kartę obrazkową z pokolorowanymi patyczkami-rękami.
12. „Lepimy bałwana” – wyjście na plac zabaw bądź ogród przedszkolny – nauczycielka proponuje dzieciom zabawy ze śniegiem rozwijające motorykę w trakcie toczenia kuli śniegowej np. samodzielne tworzenie małych bałwanków przez każde dziecko; podział dzieci na grupy i tworzenie bałwanów w dwóch/trzech grupach; tworzenie jednego, dużego, wspólnego bałwana.
Załączniki:
Sylwety bałwanków do zabaw „Dziesięć bałwanków”, „Taniec bałwanów”, „Bałwankowa matematyka”
Sylwety małych bałwanków do zabawy „Dziesięć bałwanków”
Karty obrazkowe do piosenki „I’m a Little Snowman”
Wykorzystane strony:
- http://wesolyprzedszkolak.pl/index.php/wiersze/119-wiersze-matematyczne – wiersz matematyczny „Dziesięć bałwanków” do zabawy „Dziesięć bałwanków”
- https://www.youtube.com/watch?v=TEa7T0nFN8I – piosenka „Ulepimy dziś bałwana” do zabawy „Ulepimy dziś bałwana”
- https://www.youtube.com/watch?v=v94QRxHIVng – wiersz „Ulepię bałwanka” B. Kołodziej do zabawy „Ulepimy bałwanka”
- https://www.youtube.com/watch?v=-b-U1eQqBmk – piosenka „I’m a Little Snowman”